GENÇ CİRİT ATICILARIN GELİŞİMİ

Mart Paama Çeviri:Tanju Bağırgan

14-15 yaş grubu aletleri için hangi atma dalını en iyi olduğuna karar vermek oldukça güçtür. Bu dallarda en yüksek verimlere 10 yıllık planlı bir eğitimi izleyen 25-28 yaş evrelerinde ulaşılır. Bununla birlikte ciritte uzmanlaşma için bir karar verilmeli ve erken yaşlarda cirit atış potansiyelini açığa çıkarmayı kolaylaştıran top fırlatmada kolun hızlı hareketi gibi bazı etmenler belirlenmelidir.

Bununla birlikte, en iyi cirit atıcılarının gittikçe daha uzun boylu ve kilolu oldukları düşünülerek, hızlı fırlatma yeteneğine sahip, üst düzeyde hareketliliğe ve eş uyuma sahip uzun boylu çocuklara öncelik tanınmalıdır. 14-15 yaş grubu erkek çocukları bu nedenle 175 ila 180cm. boyunda olanlardan seçilmelidir.

Bir veya iki yıl potansiyel cirit yeteneğinin eğitiminde çok yönlü etkinliklere yoğunlaşmalı, doğal olarak çocuklar bu dönemde temel eğitimi almış olmalıdır. Aynı dönemde, özel hazırlıkların ve teknik gelişimin artırılması önemlidir. Atış antrenmanında uygulamalar temel olarak hafif ağırlıklarla atışlar, ( top ve cirit gibi)biçimindedir. Araçların ağırlıklarının erkekler için 1.2 kg , kızlar için 0.8 kg.ı geçmemesi öğütlenir.

Yeni spor okullarında yaygınlaşan programa göre, 14-16 yaş grubundaki cirit atıcıları için yıllık eğitim yükü çizelge 1’deki etkinlikleri kapsamalıdır. Bu program özellikle çalışmalara ve ön deneyime bağlı olduğundan doğallıkla eleştiriye açıktır. Ayrıntıları dikkate alırsak çeşitli sorular ortaya çıkar. Örneğin 14-15 yaş grubu için normal fırlatmalardan daha ağır araçlarla yapmak neden bu kadar çok önemlidir? (Yılda 300 ila 400 ton gibi) Aynı zamanda zıplama çalışmaları çift kolla yapılan atışlar ve cirit atışlarına pek az ağırlık verilmiştir. Görüldüğü gibi mutlak kusursuz bir eğitim programıyla çalışmak olanaksızdır , ama genç atletlerin eğitiminde ağırlığın , temel hız özelliklerin gelişimine ve teknik eğitime öncelik verilmesinin unutulmaması yol göstericidir. Bazı uzmanlar genç cirit atıcılar için çok yönlü hazırlık önermektedirler. Genç atıcıların eğitimin çoklu dalları ile gerçekleştirilmesine atış hazırlıklarının buna bağlı olarak uygulanması gerektiğini belirtir. Bu yaklaşım aşağıdaki ölçütleri göz önüne alan bir eğitim modeline dayandırılmıştır. Uygun antrenman yöntemleri bu yöntemlerin kullanıldığı ortalama antrenman yükleri denetleme için ölçütler ana antrenman yöntemleri ve denetleme ölçütleri aşağıda belirtilmiştir.

Yöntem 1-Cirit atma(atış sayısı) 2-Ciritten ağır araçların atılması(atış sayısı) 3-Ciritten hafif araçların atılması (atış sayısı) 4-Sprint(km) 5-Sıçrama 6-Çift kolun kullanıldığı atışlar (çeşitli atış topları ile , atış sayısı) 7-Kuvvet antrenmanları (ton) 8-Diğer atletizm dallarına katılım (saat)

Test 1-Durarak cirit atma 2-Çift kolun kullanıldığı baş üstünden ön atış (erkekler-3kg, kızlar 2kg) 3- Koşu ile cirit atma (erkekler 600g., kızlar 400g. ) 4-Koparma 5-10 metre hız alarak 5 adım tek bacak 6-Durarak üç adım 7-30m. sprint (çömelmiş durumdan)

Genç cirit atıcılar ana yöntemlerin nasıl kullanıldığını kapsayan ayrıntılı antrenman gününü tutmalıdır. Bu antrenörlere yapılan işi değerlendirme, karşılaştırma olanağı verir ve yeni antrenman ödevleri ve amaçları oluşturmasını sağlar.(bak.çizelge 1)

Önerilen Yıllık 14-15 yaş 15-16 yaş

Antrenman kapsamı Erkek Kız Erkek Kız

1-Ant.birimi sayısı 150 150 150 150

2-Sprint (km) 40 35 50 40

3-Sıçrama(sayı) 3500 2800 3500 2800

4-Cirit atışları(sayı) 1400 1400 3000 3000

5-Ağır araçlarla(sayı) 2500 2500 2500 2500

6-Hafif araçlarla(sayı) 2300 2300 2500 2500

7-Çift kolun kullanıldığı

atışlar(sayı) 1500 1500 2000 2000

8-özel kuvvet gelişimi(ton) 50 50 70 50

9-Genel kuvvet gelişimi(ton) 250 150 300 170

Çizelge 1: Spor okullarındaki cirit atıcılar için yıllık antrenman kapsamı

Moder Athletik Coach’tan (1984,3)

Yayına Hazırlayan : Ece AYDEMİR